Шэнэхээнэй залуу малшан Сэсэрэн

Шэнэхээнэй Тэмээн хүзүүн гээд нэрэтэй газарта ажаһуудаг Сэсэрэнтэн гээд залуу айладай ошожо уулзаһан хөөрэлдөөгөө уншагшадтаа дурадханабди. 

   Һайн байна гүт, танилсая.

–      Һайн. Шэнэхээн балгаасай Тэмээн Хүзүүн гачаагай Сэсэрэнэйхибди.

Өөһэдэйнгөө малаа малжаад лэ эндэ байдагбди.

Баруун Тэмээн уурхай эндэмнай малтажа байна. Мал малжахань эндэмнай бэрхэ болобо, нэгэ тээшэ зөөхэ гү, али яаха юунбибди гэжэл байнабди. Үдэр бүхэндэ иимэ тооһо утаан соо мал яажа малжахаб, сэбэр үйлтэр болгохоб?

–      Утааниинь хаанаһаа гаранаб?

-       Тэрэ үндэр хоолойгоор дээшэ гарана, нүүрһэ галдана. (Хэдэн дабхар үндэр уурхайн үйлэдбэри харуулна)

-       Зундаа яадаг бэ?

-       Үбэл зунгуй гарадаг утааниинь.

-       Нүүрһэтэй машина олон ябана гү?

-       Хамаг багадаа үдэрэй 20-30 машина, бүдүүн ашаанай машина үдэр бүхэндэ саана наана гүйлдэхэ манай дүгылангаар. Нүүрһэ шорой адхаха, тооһон ехээр гаражал байха үдэр бүхэндэ.

-       Түмэр харгы бариха гү?

-       Барижа эхилхэбди гэдэг нүгөө жэл. Одоо энэ нүүрһэ гадаад худалдахаа байна. Нүүрһэеэ ехээр тээжэ, саашань худалдахал гэжэ, ехэ-ехээр лэ малтажа байна. Бидэнэй һууһан энэ һэеы гэрэймнай доогуур хуу нүхэн. Хэзээ доошоо унахаяа байһанаа бидэн мэдэнэгүйбди.

-       Буряад айлнуудай һууһан газарта нүүрһэ яагаад малтажа эхилнэб?

-       Айлнуудай байһан газарта еэээд, айлнуудые зөөлгөөд, мүнгэ үгөөд, газарыень эзэлээд, хоройлоод, нүхэ малтана, хуу доошонь малтажа байна. 7-8 асари баряа.

-       Хүн дуратай гү зөөхэ?

 Түрүүн яһал дуратай зөөжэ байтараа, мүнөө хүн ябаха дурагүй болоод байна.

-       Ехэ мүнгэ үгэнэ гү?

-       Нэгэ айлда 20-30 түмэн үгэнэ. (20 000 юаней) Гэрынь томо гү, жаа гү гэжэ хаража байгаад мүнгэ үгэнэ.

-       Түрэһэн нютагһаа холо хэн ошохоёо һанахаб даа...

-       Тиимэ, бидэн түрэһэн нютагаа үгэхэгүй гээд лэ, түрэһэн нютагһаа холодогүй гэжэ шармайжа байнабди эндэ.

-       Газаатнай хирпиис байна, гэр барихатнай гү?

-       Тиимэ, энэ хирпиисээр ерэхэ хабар гэр барихаяа байнабди. Энэ һэеы гэрнай манай шэнэ, шорой ехээр шэнгэнэ. Тиигээд шэнэ гэр барихабди энэ хирпиисээр.

-       Та өөр тухайгаа хөөрэгты.

-       Би юрын малшан, газаагаа арбаад үхэртэй, эдэнээ малжаад лэ байнабди, хэды хонитойбди. Малаа хараад лэ, бүхэли зунаа мори уяжа нааданда бэлдэдэг ажалтайб.

-       Хэды моритойбта?

-       Ажалай морид байха, хоёр гүгөөшэ. Хоёр гүгөөшэ моридоо уяад лэ зундаа ябадагби. Үбэлэй найрта үсэгэлдэр ошожо ерээбди.

-       Һамгантаяа хоюулаа ябадаг гут? Ниислэл Беэжин руу г.м.?

-       Сүлөөгүйб холуур ябахаяа. Һамга абаһааар хоёр жэл болооб, нүхэртэеэ сугтаа нэгэ ангида һураабди. Мүнөө нютагтаа һамга, хүүгэдтэеэ байнабди.

-       Һайн даа, Сэсэрэн. Танда, танай гэр бүлэдэ амжалтануудые хүсэнэб. 

Жанна Дымчикова

Гэрэлзураг Наталья Улановагай